İzmir'in bereketli topraklarından çıkan ve kendine özgü misket kokusuyla damakları şenlendiren Bornova Misket Üzümü, sadece Ege'nin değil, Türkiye'nin de tescilli değerlerinden biri olarak öne çıkıyor. Binlerce yıllık geçmişi ve eşsiz aromasıyla bu özel üzüm, Coğrafi İşaret tesciliyle koruma altına alındı.
Eşsiz Aroma ve Ayırt Edici Özellikler
Bornova Misket Üzümü, Vitis vinifera L. türüne ait, misket kokulu yerel bir çeşittir. Salkımları orta boyda, konik silindirik bir şekle sahiptir. Taneleri beyaz-sarı renkli, çekirdekli, yuvarlak ve orta büyüklükte olup kalın kabuklu ve suludur, düşük asitlidir. En belirgin özelliği ise güçlü aroması ve lezzetidir; baskın misket kokusu hem meyvede hem de üzüm suyunda hissedilir. Hasadı genellikle ağustos ayı içerisinde yapılır. Ege Bölgesi'nin verimli ovalarında, susuzluğa dayanıklı bir bitki olarak yetişir.
Coğrafi İşaretle Tescillendi
Bornova Misket Üzümü'nün bu eşsiz özellikleri, onun Coğrafi İşaretle tescillenmesini sağladı. 7 Nisan 2021 tarihinde Menşe adı olarak tescillenen ürünün başvurusu 13 Şubat 2019'da Bornova Belediyesi tarafından yapıldı. Coğrafi sınırı, İzmir ili Bornova, Menderes, Seferihisar, Urla, Torbalı ve Menemen ilçeleri ile Kemalpaşa ilçesinin Halilbeyli mahallesi olarak belirlenmiştir. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde özel logosu ve menşe adı amblemi yer alır.
Tarihi Derinlik ve Ünlü Gezginlerin Bahsi
Bornova Misket Üzümü'nün tarihi çok eski dönemlere uzanmaktadır. Önemli gezginlerden Evliya Çelebi, 1671 yılında İzmir'e geldiğinde o zamanki adıyla Burunabat (Bornova)'ı ziyaret etmiş ve beyaz renkli, kokulu ve bölgeye özel bu üzümden özellikle büyük bir beğeniyle bahsetmiştir. Geçmişten günümüze Bornova Misket Üzümü, bölge yerel pazarlarında sofralık, şaraplık ve şıralık olarak değerlendirilmiştir.
Misket üzüm familyasının kökenlerinin antik uygarlıklara kadar uzandığına dair teoriler olsa da, ilk belgelenmiş söz 1230-1240 yılları arasında yaşamış İngiliz bilgin Bartholomeus Anglicus'un eserinde geçmektedir.
Türkiye'nin En Ünlü Misketi
Misket familyası, dünya çapında 200'den fazla üzüm çeşidini içerir ve renkleri beyazdan sarıya, pembeden siyaha kadar değişir. Misket üzümleri ve şarapları belirgin tatlı çiçek aromalarıyla tanınır. Misket üzüm çeşidinin çokluğu, onun en eski evcilleştirilmiş üzüm çeşitlerinden biri olduğunu düşündürmektedir.
Türkiye'deki en ünlü misket üzüm cinsi ise hiç şüphesiz Bornova Misketi'dir. Ana vatanı ismini de aldığı İzmir'in Bornova ilçesidir ve uluslararası alanda "Muscat de Frontignan" adıyla da bilinir.
Bornova Misket Üzümü, kendine has özellikleri, tarihi derinliği ve coğrafi işaret tesciliyle İzmir'in ve Türkiye'nin önemli bir tarımsal ve kültürel mirasıdır.
