Türkiye'nin gözbebeği, lezzete açılan penceresi olan İzmir, sadece doğal güzellikleri ve özgür insanlarıyla değil, aynı zamanda edebiyat ve tarihe ilham veren zengin kültürüyle de öne çıkıyor. İzmir'in tarihini anlatan ya da bu kadim şehirde geçen hikâyelerden oluşan birçok değerli eser bulunmaktadır. İşte "Güzel İzmir"e dair okunması gereken kitaplar:
Uluslararası Edebiyatta İzmir: Ernest Hemingway'den “İzmir Rıhtımında”
20.yüzyıl romanının en büyük yazarlarından, Nobel ve Pulitzer ödüllü Ernest Hemingway'in öykülerinden oluşan "İzmir Rıhtımında ve Diğer Öyküler" kitabında yer alan "İzmir Rıhtımında" öyküsü, 1922'de Türk-Yunan Savaşı sonrasında İzmir’de geçmektedir. Hemingway eleştirmeni Thomas Strychacz, yazarın bu öyküsünde "rasyonel ve rahat olarak bilinen şeyin sınırlarını kıran olayların berraklığını değil de korkunç tarafını keşfettiğini" belirtmektedir.
Türk Edebiyatının Klasikleri: Halid Ziya Uşaklıgil'den "İzmir Hikâyeleri"
Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden Halid Ziya Uşaklıgil tarafından İzmirlilere ithaf edilen ve yazarın ölümünden sonra basılan son eseri olan "İzmir Hikâyeleri" kitabı, yazarın İzmir’de geçirdiği çocukluk ve ilk gençlik yıllarına dair önemli ipuçları sunmaktadır. Halid Ziya’nın anı ve hikâyeleri iç içe geçirdiği bu eser, yazarı ve o dönemin İzmir’ini anlamak isteyen herkesin mutlaka okuması gereken bir kitaptır.
İzmir'in Arka Sokaklarından Yükselen Sesler: Ahmet Büke
Oğuz Atay Öykü Ödülü ve Sait Faik Hikâye Armağanı gibi prestijli ödüller kazanmış olan Manisa doğumlu Ahmet Büke'nin ilk öykü kitabı olan "İzmir Postası’nın Adamları", İzmir’in arka sokaklarında hayatlarının yönlerini değiştirmeye çalışan hikâye kahramanlarını anlatmaktadır. Yayımlandığında kendine özgü sesi ve biçimiyle dikkatleri çeken bu öykülerde, Büke, yalnızca yaşadığı kentin değil, Türk öykücülüğünün de ara sokaklarını iyi tanıdığını göstermektedir.
Geçmişin Hayaletleri ve Kent Tarihi: Loren Edizel'den "İzmir Hayaletleri"
Loren Edizel'in ilk kez 2008 yılında yayımlanan "İzmir Hayaletleri" romanı, Birinci Dünya Savaşı'ndan Kurtuluş Savaşı'na uzanan, çok katmanlı bir hikâyeye sahiptir. Kent tarihi, komşuluk, kültürel miras gibi sosyal temalardan esinlenilerek yoğrulmuş bu girift eser, pek çok karakterin ve farklı tarihi olayın iç içe geçtiği bir anlatım sunmaktadır.
İzmir'in Antik Çağlardan Günümüze Tarihi: Ersin Doğer ve Cecil John Cadoux
Yıllardır İzmir’in erken tarihi ve topografyası üzerine çalışan Ersin Doğer'in "İzmir’in Smyrna’sı: Paleolitik Çağ’dan Türk Fethine Kadar" adlı eseri, kentin Paleolitik Çağ'dan Türkler tarafından ele geçirilmesine kadar olan dönemini ayrıntılı bir şekilde incelemektedir. Bu kitap, Özbek baltalarından Hitit ordularına, Kral Tantalos’tan Amazonlar’a, Perslerden Büyük İskender’e, Romalılardan Selçuklular’a uzanan geniş bir yelpazede keyifli bir tarih turu sunar.
Cecil John Cadoux’un "İlkçağ’da İzmir: Kentin En Eski Çağlardan İ.S. 324’e Kadar Tarihi" adlı eseri ise, doğum yeri olan İzmir’in büyüsüne kapılan araştırmacının titiz ve kapsamlı bir çalışmasının ürünüdür. Nicelik ve nitelik açısından bir kentin ilkçağ tarihi ile ilgili yapılmış çalışmaların içinde çok önemli bir üne sahiptir.
Çok Kültürlü İzmir ve Sosyolojik Yaklaşımlar
Derya Koptekin'in "Biz Romanlar Siz Gacolar Çingene / Roman Çocukların Kimlik İnşası" adlı eseri, İzmir’in Roman mahallelerindeki sosyal hizmet merkezlerinde çalışan bir psikologun gözünden, Roman çocukların kimlik inşasını klişelerden uzak bir bakış açısıyla ele almaktadır.
Marie-Carmen Smyrnelis’in derlediği "İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent mi?" adlı çok yazarlı kitap, İzmir’in kozmopolit zenginliğini ortaya koyar. "Doğu’nun Paris’i" olarak adlandırılan İzmir’in 1830-1930 yılları arasındaki hikâyesini 15 makaleyle anlatmaktadır.
Spor ve Sosyal Tarihin Romanı: Orhan Berent'ten "Altay: Alsancak’ın Sakini"
Orhan Berent'in "Altay: Alsancak’ın Sakini" adlı eseri, hem titiz bir araştırmaya dayanan hem de tutkuyla yazılmış bir kitaptır. Altay Futbol Kulübü'nün hikâyesi üzerinden İzmir'in sosyal tarihini anlatır. Kulübün ikbalini de düşüşünü de görmüş, güngörmüş bir "roman kahramanı" olarak Altay'ı ele almaktadır.
İzmir'e dair bu kitaplar, şehrin sadece bugünkü güzelliklerini değil, aynı zamanda katmanlı tarihini, kültürel çeşitliliğini ve insan hikayelerini derinlemesine anlamak isteyenler için eşsiz birer kaynak sunmaktadır.
