İzmir'in Ödemiş ilçesine bağlı, Bozdağ'ın eteklerine kurulmuş Birgi, sadece Türkiye'nin değil, dünyanın da dikkatini çeken saklı bir cennet. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan bu şirin köy, binlerce yıllık kültürel mirası, Aydınoğulları Beyliği'ne başkentlik yaptığı dönemden bugüne koruduğu eşsiz mimari dokusu ve asırlık çınar ağaçlarıyla dolu doğasıyla adeta bir açık hava müzesi. Peki, İzmir Birgi Köyü'ne Nasıl Gidilir? İzmir Birgi Köyü Gezilecek Yerler? Birgi Köyü Tarihi
Birgi Köyü Tarihi
Günümüze kalan Birgi'nin tarihi yapıları yaklaşık 700 yıl öncesine dayanırken, köydeki ilk yerleşimin izleri MÖ 3000'li yıllara kadar uzanıyor. Frig, Lidya, Pers, Bergama, Roma ve Bizans gibi birçok medeniyetin hakimiyeti altına giren Birgi, Bizans döneminde Pyrgion adını taşıyordu. Köy, altın çağını ise Aydınoğulları Beyliği ile yaşadı. Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından 1308'de kurulan beyliğin başkenti olan Birgi, döneminin kültür ve bilimde en önde gelen şehirlerinden biri haline geldi. Beyliğin merkezi daha sonra Selçuk'a taşınsa da Birgi, Aydınoğulları için manevi başkent olma özelliğini hep korudu ve beyliğin önde gelenlerinin türbelerine ev sahipliği yaptı.
Osmanlı Mimarisi Mirası Birgi Evleri ve Tarihi Konaklar
Birgi'nin en belirgin özelliklerinden biri, 18. ve 19. yüzyıl sivil Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerini barındıran tarihi evleri ve konaklarıdır. Genellikle zemin katları taş, üst katları ise pencereleri ve tavanları ahşap olan iki katlı bu yapılar, sokaklara ayrı bir estetik katıyor. UNESCO listesinde yer alan ve kentsel sit alanı olarak koruma altındaki bu tarihi doku, konakları, medreseleri, camileri, türbeleri ve hamamlarıyla ziyaretçilerini büyülüyor.
Birgi'nin en zarif yapısı olarak bilinen Çakırağa Konağı, 1761 yılında inşa edilmiş üç katlı bir müze-evdir. Odalarındaki duvar resimleri, tavan süslemeleri ve ahşap oymaları görülmeye değerdir. Restorasyon geçirerek butik otellere dönüştürülen Kadılar Paşazade Konağı ve Saliha Hanım Taş Konak da Birgi'nin otantik atmosferini deneyimlemek isteyenler için güzel seçeneklerdir. Sandıkoğlu Konağı ise özgün mimarisi ve duvar resimleriyle dikkat çeker.
Aydınoğulları Dönemi ve Sonrası Yapılar
Aydınoğulları Beyliği'nin kurucusu Mehmet Bey tarafından 1312-1313 yıllarında yaptırılan Aydınoğlu Mehmet Bey Cami (Ulu Cami), Selçuklu mimarisinin özelliklerini taşıyan önemli bir yapıdır. Caminin çinili minaresi, mihrabı ve çivisiz geçme tekniğiyle yapılmış ceviz ağacından minberi sanat harikasıdır. Caminin hemen yanında Aydınoğulları hanedan üyelerinin türbeleri bulunmaktadır. 1310'da yapılan Hatuniye Türbesi ise Aydınoğulları Döneminden kalan en eski yapıdır. 17. yüzyıla tarihlenen Derviş Ağa Cami, kare planlı ve revaklı yapısıyla Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde de yer alır. Yanındaki Derviş Ağa Medresesi ve Çukur Hamam da dönemin önemli yapılarıdır. 1500'lü yıllara tarihlenen İmam-ı Birgivi Medresesi, günümüzde el sanatları tanıtım ve satış yeri olarak işlev görüyor.
Demirli Mağaza ve Canlanan İpekçilik
Derviş Ağa Cami'nin yanında bulunan Demirli Mağaza, erken dönem Osmanlı yapılarından olup o dönemde de mağaza olarak kullanılmıştır. Günümüzde bölgenin meşhur ipek dokumacılığı ürünleri olan ipek şal ve peştemaller buradan temin edilebilir. Ödemiş'te 1300'lü yıllara uzanan ipek böceği yetiştiriciliği ve ipek dokumacılığı, şimdilerde projelerle yeniden canlandırılıyor.
Birgi'nin Meşhur Yemeği Nedir?
Birgi'de yeme-içme ve alışveriş için de keyifli duraklar mevcut. Birgi Meydan Kahvesi, tarihi atmosferinde çay-kahve içebileceğiniz, yazın buz gibi nar suyu ve Ödemiş'in meşhur kar helvasını tadabileceğiniz bir yerdir. Birgi Sofrası yöresel yemekler sunarken, Nar Danesi ve Mor Fesli Cafe tarihi konak bahçelerinde yöresel ve ev yapımı ürünlerle zengin serpme kahvaltılar için idealdir.
Birgi ve Ödemiş denince akla ilk gelenlerden biri de Ödemiş Patatesidir. Türkiye'nin en lezzetli patatesi olarak bilinen Ödemiş patatesi, hatta Lays reklamlarına bile konu olmuştur. Çuvalla patates satan yerler görmek mümkündür. Tokoğlu Ekmek ise 1960'tan beri nohut mayasıyla kendi üretimleri olan tam buğday ekmeğiyle meşhurdur. Ev yapımı doğal ürünler bulabileceğiniz Köyevi de ziyaret edilebilir.
Birgi'ye Nasıl Gidilir?
Birgi, İzmir Merkez'e yaklaşık 110 kilometre, Ödemiş Merkez'e ise sadece 10 kilometre mesafede yer alıyor. Şahsi aracınızla gelirken İzmir-Aydın otoyolundan Ödemiş sapağından sapabilirsiniz. Ödemiş merkezden Birgi'ye her yarım saatte bir minibüs seferleri bulunmaktadır. İzmir merkezden toplu taşıma ile gelmek isteyenler için ise İzmir otogardan Ödemiş otobüslerini veya Basmane Garı'ndan kalkan Ödemiş trenlerini tercih edebilirler. Günde 7 kez karşılıklı tren seferi mevcuttur.
