Çeşme yöresinin tarihi oldukça köklüdür. Antik dönemde on iki İyon kolonisinden biri olan Erythrai (Ildırı), burada kurulmuştur. Kazılarda MÖ 7. yüzyıla ait Athena Tapınağı ve Tiyatrosu gibi önemli yapılar açığa çıkarılmıştır. Türk denizcisi Çaka Bey ile 11. yüzyıl sonlarında Türk egemenliğiyle tanışan Çeşme, Osmanlı dönemine ise 14. yüzyıl sonlarında geçmiştir.
Çeşme'nin en bilinen Osmanlı eserlerinden biri, 1508 yılında II. Beyazıt tarafından yaptırılan Çeşme Kalesi'dir. Kale, günümüzde müze olarak kullanılmakta ve Çeşme ve çevresindeki kazılardan elde edilen eserlere ev sahipliği yapmaktadır. Kaleye ek olarak, 1529 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan iki katlı Kervansaray da tipik bir Osmanlı dönemi yapısıdır ve günümüzde otel olarak hizmet vermektedir.
Coğrafya ve Nüfus
İzmir ilinin batısında, Urla Yarımadası üzerinde yer alan Çeşme, kuzey, batı ve güneyde Ege Denizi ile çevrilidir. Batısında Sakız Adası ile arasında Sakız Boğazı bulunur. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 5 metre, yüzölçümü ise 285 km²'dir. 1893 yılı Osmanlı nüfus sayımına göre Çeşme'de 30.702 kişi yaşarken, bu nüfusun %88'i Rumlardan oluşmaktaydı. 2020 yılı itibarıyla nüfusu 46.093 kişidir.
Ekonomi ve Turizm
Çeşme'nin ekonomik yapısını büyük ölçüde turizm belirlemektedir. İç ve dış turizm açısından ülkenin sayılı merkezlerinden biridir. Yarımadanın ilk antik yerleşim yeri olan Ildır (Erythrai), ilçede yer almaktadır.
Çeşme'nin Ünlü Plajları ve Özellikleri
Çeşme, sahip olduğu birbirinden güzel plajlarla deniz tatili arayanların gözdesidir:
- Ilıca Plajı: 2 kilometreye yakın uzunluktaki geniş ve beyaz kumlu plajları, nitelikli konaklama tesisleri ve termal olanaklarıyla dikkat çeker. Denizin içinden kaynayan sıcak termal sular, Ilıca plajını ve yöredeki diğer plajları adeta büyük birer termal havuz haline getirir. Özellikle çocuklu aileler için sığ yapısı ve termal kaynaklarla beslenen suları idealdir.
- Dalyanköy (Eski Camii): Çeşme ilçe merkezinin 2 km kuzeyinde yer alır. 11. yüzyıl Türk yerleşmelerine ait kalıntıları barındırır.
- Dalyan Kocakarı Plajı: Cam gibi berrak, masmavi ve serin suyuyla bilinen, pek bilinmeyen ama sevenin çok sevdiği bir koydur.
- Paşalimanı Koyu: Şifne’ye bağlı bu koyda daha serin bir su ve kum yerine çakıl taşlı bir deniz bulunur.
- Boyalık Plajı: Çeşme Yarımadası’nın kuzeyinde kalan Boyalık Koyu, sakin seçeneklerden biri. Kumluk denizi ve müziksiz plajlarıyla aileler ve kafa dinlemek isteyenler için uygun.
- Pırlanta Plajı: İsmi gibi pırlanta rengi kumlara sahip, rüzgar sörfü ve kitesurf için tercih edilen bir bölgedir.
- Ovacık Plajı: Meşhur işletme Before Sunset Beach’in de bulunduğu plajdır.
Eğitim, Sağlık ve Ulaşım
Çeşme ilçesinde 13 ilköğretim okulu, 5 ortaöğretim kurumu bulunmaktadır. Sağlık hizmetleri 1 devlet hastanesi, 1 özel hastane, 2 sağlık ocağı, 1 sağlık evi tarafından verilmektedir. Çeşme, İzmir'in merkezine Otoyol 32 ve D 300 ile bağlıdır. Çeşme Limanı'ndan Trieste'ye Ro-Ro seferleri, Sakız Adası'na ve Atina'ya ise feribot seferleri düzenlenmektedir.
