Türkiye'de sosyal güvenlik kapsamında belirli şartları sağlayan bireyler emeklilik hakkına kavuşabiliyor. Emekliliğin temel unsurlarından biri olan prim ödeme zorunluluğu, sigortalı bir işte çalışılmasa bile isteğe bağlı sigorta ile tamamlanabiliyor. Peki, kimler isteğe bağlı sigortadan faydalanabilir ve başvuru süreci nasıl işler? İşte detaylar...
Kimler İsteğe Bağlı Sigortadan Faydalanabilir?
İsteğe bağlı sigorta, Türkiye'de ikamet edenler ile ülkemizde yaşamakta iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarına yönelik bir sigorta türüdür. Bu sigortadan faydalanabilecek kişiler şunlardır:
- Zorunlu sigortalı olarak çalışmayanlar,
- Ay içerisinde 30 günden az çalışan veya tam gün çalışmayanlar,
- Emekli maaşı almayanlar,
- 18 yaşını dolduran bireyler.
Bu kriterleri sağlayan kişiler, isteğe bağlı sigorta başvurusunda bulunarak prim ödemeye başlayabilirler.
İsteğe Bağlı Sigorta Başvurusu Nasıl Yapılır?
İlk kez isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'ne uygun olarak hazırlanan "İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi" ile ikamet ettikleri il veya ilçedeki Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) müdürlüklerine başvurabilirler. Başvuru sonrasında sigortalılık süreci başlatılır ve prim ödemeleri yapılmaya başlanır.
İsteğe Bağlı Sigorta Prim Tutarı Ne Kadar?
İsteğe bağlı sigorta primi, sigortalının beyan ettiği prime esas aylık kazancın yüzde 32’si oranında hesaplanmaktadır. 2025 yılı itibarıyla en düşük aylık prim ödeme tutarı 8.321 TL olarak belirlenmiştir. Bu primin yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına, yüzde 12’si ise genel sağlık sigortasına ayrılmaktadır.
İsteğe Bağlı Sigortadan Çıkış Mümkün mü?
İsteğe bağlı sigorta primlerini ödemek istemeyenler için sigortalılıktan çıkış mümkündür. Bunun için bireylerin talepte bulunmaları gerekmektedir. Sigortalılığın sona erme tarihi, primlerin en son ödendiği günü takip eden gündür. Ayrıca emekli aylığı bağlanması ya da sigortalının vefatı gibi durumlarda da sigortalılık otomatik olarak sona erer.
Prim Ödemeleri Aksarsa Ne Olur?
İsteğe bağlı sigorta primi ödeyen kişiler, 12 ay boyunca primlerini yatırmadıkları takdirde sigortalılıkları sona erer. Ancak, geçmişe dönük olarak prim borçlarını gecikme zammı ile birlikte ödemeleri mümkündür.
Emeklilik İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
İsteğe bağlı sigorta kapsamında emeklilik hakkı kazanmak için en az 5.400 gün (15 yıl) prim ödemesi yapılması gerekmektedir. Daha önce çalışmış ve eksik prim günleri olan kişiler, isteğe bağlı sigorta ile primlerini tamamlayarak emekliliğe hak kazanabilirler.
Evde Çalışanlar İçin Sigorta Fırsatı
Evde el işi, dikiş-nakış gibi küçük işler yaparak para kazanan gençler ve ev kadınları, esnaf muafiyet belgesi alarak isteğe bağlı sigorta kapsamına dahil olabilirler. Bu sayede hem sağlık hizmetlerinden faydalanabilir hem de emeklilik hakkı kazanabilirler. 2025 yılı için bu kapsamdaki aylık prim ödemesi 8.321 TL olarak belirlenmiştir.
Ev işlerinde çalışan bireyler için de sigorta avantajları bulunmaktadır. Bakıcı, temizlikçi gibi ev işlerinde çalışan ancak aynı işverenin yanında ayda 10 günden az süreyle çalışan kişiler, kendi primlerini ödeyerek sigortalı olabilirler. 2025 yılı itibarıyla bu kişilerin ödeyeceği aylık prim tutarı 8.451 TL 79 kuruş olarak belirlenmiştir. 10 günden fazla çalışanların prim ödemeleri ise işveren tarafından gerçekleştirilmektedir.
Gençlere ve Ev Kadınlarına 15 Bin TL Destek
Devlet, ev kadınları, üniversite öğrencileri ve engelli bireyler için yeni bir sosyal destek programı başlatıyor. Bu kapsamda sosyal hizmetler, eğitim ve kütüphane gibi alanlarda çalışacak gençler, haftalık belirlenen saatlerde yarı zamanlı istihdam edilecek. Öğrencilerin çalışma saatleri ders programlarına göre düzenlenecek ve en fazla 10 ay sürecek şekilde istihdam edilecekler. Program kapsamında her öğrenciye aylık 15 bin TL ödeme yapılacak.
Ev kadınları ve çocuk sahibi olduğu için iş hayatına ara veren kadınlar da bu sistemden faydalanabilecek. Devlet desteğiyle uzaktan veya yarı zamanlı çalışma imkânı sağlanacak. İlk etapta 60 bin kişinin faydalanması planlanan programın ilerleyen süreçte daha fazla kişiye ulaşması hedefleniyor.
İsteğe bağlı sigorta, çalışmayan veya eksik prim günlerini tamamlamak isteyen bireyler için önemli bir avantaj sunuyor. Aynı zamanda ev kadınları ve gençler için getirilen yeni sosyal destek projeleri de ekonomik güvence sağlama açısından büyük bir fırsat oluşturuyor. İsteğe bağlı sigorta ile ilgili tüm detayları öğrenmek ve başvurularınızı gerçekleştirmek için en yakın SGK müdürlüğüne giderek bilgi alabilirsiniz.
