Türkiye'nin cari işlemler hesabı Eylül ayında önemli bir gelişme yaşadı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre, cari işlemler hesabı eylülde 1 milyar 112 milyon dolar fazla verdi. Bu hesaplama, altın ve enerji hariç gerçekleştirildiğinde ise 6 milyar 803 milyon dolarlık bir fazla ile sonuçlandı. Özellikle hizmetler dengesinden gelen net girişler ve portföy yatırımları, cari fazayı olumlu etkilediği görülüyor. Eylülde hizmetler dengesi kaynaklı net girişlerin 7,7 milyar dolar düzeyine ulaştığı bilgisi paylaşıldı. Ancak Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı ise 5,36 milyar dolar olarak kaydedildi. Analistler, güçlü hizmetler dengesi ve portföy girişlerinin bu aylık cari fazayı desteklediğine vurgu yapıyor.
Yıllıklandırılmış Verilerde Cari Açık Durumu
Yıllıklandırılmış verilere göre, Eylül ayında cari açık 20,1 milyar dolar seviyesine ulaşırken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesinin 64,8 milyar dolar açık verdiği görüldü. Bu dönemde hizmetler dengesinin 62,6 milyar dolar fazla vermesi, dış ticaret açığını kapatma konusunda etkili olmuştur. Ancak, birincil ve ikincil gelir dengeleri, sırasıyla 17,6 milyar dolar ve 308 milyon dolar açık vererek cari dengeyi bir miktar olumsuz etkilemiştir. Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 7 milyar 707 milyon dolar olarak kaydedilirken, bu kalem altında taşımacılık ve seyahat hizmetleri net gelirleri önemli bir yer tutmaktadır.
Yatırımlar ve Finansman Gelişmeleri
TCMB’nin açıkladığı verilere göre, eylülde yıllıklandırılmış cari açığın finansmanına katkıda bulunan kalemler arasında net doğrudan yatırımlar 5,7 milyar dolar, net portföy yatırımları 2 milyar dolar, krediler 22,8 milyar dolar ve ticari krediler 1,9 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Ancak, net efektif ve mevduatlar 1,1 milyar dolarlık negatif bir etki yarattı. Merkez Bankası'nın döviz cinsinden net rezervleri ise 6,8 milyar dolar azalma gösterdi. Eylül ayında doğrudan yatırımlara bağlı olarak 162 milyon dolarlık bir net çıkış kaydedilirken, yurt dışı yerleşiklerin Türkiye'ye olan toplam doğrudan yatırımları 722 milyon dolar, yurt içi yerleşiklerin yurt dışında gerçekleştirdiği doğrudan yatırımlar ise 884 milyon dolar arttı.
Portföy Yatırımlarındaki Hareketlilik
Portföy yatırımlarında eylülde gerçekleştirilen işlemler de dikkat çekici bir şekilde devam etti. Bu dönemde 1 milyar 152 milyon dolarlık net giriş kaydedildiği bildirildi. Yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 322 milyon dolarlık net satış yaptığı, buna karşın devlete ait iç borç senetleri (DİBS) piyasasında 554 milyon dolarlık net alış yaptığı gözlemlendi. Bununla birlikte, yurt dışındaki tahvil ihraçları kapsamında, yurt dışı yerleşikler bankalar, genel hükümet ve diğer sektör ihraçlarında toplamda 1 milyar 336 milyon dolarlık, 1 milyar 726 milyon dolarlık ve 865 milyon dolarlık net alım gerçekleştirmiştir. Yurt dışından alınan krediler konusunda bankalar ve genel hükümet sırasıyla 1 milyar 335 milyon dolarlık ve 134 milyon dolarlık net geri ödemelerde bulunurken, diğer sektörler ise 842 milyon dolarlık net kredi kullanımı gerçekleştirmiştir. Bu gelişmeler, ülkenin dış finansman durumunu ve ekonomik dinamiklerini dikkatlice değerlendirmek için önemli veriler sunmaktadır.
